Powstanie Warszawskie (1 sierpnia-5 października 1944) -wystąpienie zbrojne w okupowanej przez wojska niemieckie Warszawie zorganizowane przez Armię Krajową w ramach akcji "Burza", połączone z ujawnieniem się i oficjalną działalnością najwyższych struktur Polskiego Państwa Podziemnego.
Od strony militarnej powstanie było wymierzone przeciwko Niemcom, jednak jego głównym celem była próba ratowania powojennej suwerenności, a być może także niepodległości Rzeczypospolitej, poprzez odtworzenie w stolicy Polski władz państwowych, będących naturalną kontynuacją legalnych władz. Miało to uniemożliwić narzucenie Polsce władz uzależnionych od Związku Radzieckiego, którego wojska właśnie zbliżały się do Warszawy.
Walki trwały 63 dni. Straty po stronie polskiej to 18 tys. zabitych i ok. 25 tys. rannych żołnierzy, oraz ok. 120-200 tys. ofiar spośród ludności cywilnej. Wśród zabitych przeważała młodzież w tym ogromna większość warszawskiej inteligencji. Po stronie niemieckiej straty wynosiły 17 tysięcy zabitych i 9 tysięcy rannych.
W czasie walk zburzonych zostało ok. 25% zabudowy miasta, a po ich zakończeniu niemcy nieszczyli dalsze 35%. Wobec zburzenia ok. 10% podczas walk we wrześniu 1939 i 15% w wyniku powstania w getcie warszawskim, pod koniec wojny ok. 85% miasta leżało w gruzach. Zniszczony został wielowiekowy dorobek kulturalny i materialny.
|