21 grudnia 2007 roku Polska, wraz z 8 innymi nowymi członkami Unii Europejskiej, dołączyła do strefy Schengen - obszaru bez kontroli na granicach wewnętrznych, tworzonego przez 24 państwa . Kraje te przyjęły ujednolicone zasady wjazdu i krótkoterminowego pobytu na ich terytorium.

Aby wjechać na terytorium Schengen, obywatele krajów trzecich muszą posiadać ważny dokument podróży oraz wizę, jeśli jest ona wymagana. Muszą również spełniać następujące warunki:
• uzasadnić cel podróży i warunki planowanego pobytu, posiadać środki wystarczające na utrzymanie, zarówno podczas planowanego pobytu jak i na powrót do kraju zamieszkania lub na tranzyt do państwa trzeciego, do którego osoba ta ma zagwarantowany wjazd, albo być w stanie legalnie zdobyć wyżej wymienione środki;
• nie mogą znajdować się na liście osób, którym odmówiono zgody na wjazd;
• nie mogą być uznawani za osoby, które mogą naruszyć porządek publiczny, bezpieczeństwo lub stosunki międzynarodowe jednej z Umawiających się Stron.

Po przejściu kontroli granicznej, można swobodnie poruszać się po strefie Schengen. Zniesienie kontroli na lotniczych przejściach granicznych w nowych państwach Schengen nastąpi dopiero pod koniec marca 2008 roku.

Państwa Schengen wydają następujące rodzaje wiz jednolitych, które uprawniają posiadacza do wjazdu oraz pobytu na terytorium Schengen:
• wiza lotniskowa (A) - ważna tylko dla podróżujących samolotem, nie umożliwia posiadaczowi opuszczenia strefy tranzytowej lotniska,
• wiza tranzytowa (B) - pozwala na tranzyt przez terytorium Schengen, nie przekraczający 5 dni,
• wiza krótkoterminowa (C) - umożliwia pobyt na terytorium Schengen do 90 dni, w ciągu 6 miesięcy od momentu pierwszego wjazdu.

Oprócz wiz jednolitych, kraje Schengen wydają długoterminowe wizy narodowe (D) oraz zezwolenia na pobyt, które są ważne tylko na terytorium kraju wydającego.
Długoterminowe wizy narodowe pozwalają ich posiadaczom na nieprzekraczający 5 dni bezwizowy tranzyt przez terytorium innych krajów strefy Schengen.
Posiadacze zezwoleń na pobyt wydanych przez jedno z państw Schengen, mogą podróżować po strefie Schengen przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy.

Wizy i zezwolenia na pobyt wydawane przez Polskę po 21 grudnia 2007 roku.

21 grudnia 2007 roku Polska rozpoczęła wydawanie wiz jednolitych (A,B,C) ważnych na całym terytorium Schengen oraz kontynuuje wydawanie długoterminowych wiz narodowych D i zezwoleń na pobyt, ważnych tylko w Polsce.
Posiadacze polskich wiz D (wydanych zarówno przed 21 grudnia 2007 roku jak i po tej dacie) będą mogli, przez okres nieprzekraczający 5 dni, w celach tranzytowych, przejeżdżać przez inne państwa strefy Schengen.
Posiadacze polskich zezwoleń na pobyt będą mogli poruszać się po terytorium innych państw Schengen przez okres nieprzekraczający 90 dni.
Polskie wizy krótkoterminowe wydane przed 21 grudnia 2007 roku nie staną się automatycznie wizami Schengen. Wizy te pozostaną ważne przez okres w nich wskazany, ale ich posiadacze będą upoważnieni do wjazdu i pobytu jedynie na terytorium RP oraz do tranzytu przez terytorium Cypru, Czech, Łotwy, Malty, Słowacji, Słowenii i Węgier.

Warunki wjazdu dla obywateli państw trzecich objętych obowiązkiem wizowym

Obywatele państw trzecich, będą mogli wjechać na terytorium Polski, jeżeli posiadają jeden z wymienionych dokumentów:
• krótkoterminową wizę jednolitą Schengen (C),
• długoterminową polską wizę narodową (D),
• ważną polską wizę C lub D, wydaną przed 21 grudnia,
• zezwolenie na pobyt w Polsce,
• zezwolenie na pobyt wydane przez inne państwo Schengen.

Wiza pobytowa długoterminowa plus wiza krótkoterminowa Schengen - „D+C"

Wiza typu D+C tj. wiza długoterminowa ważna równocześnie jako wiza jednolita Schengen w okresie nie dłuższym niż trzy miesiące od pierwszego dnia ważności wizy krajowej. Wiza D+C umożliwia cudzoziemcom, którzy przyjeżdżają do Polski na okres dłuższy niż 90 dni, tj. na podstawie wiz krajowych, odbywanie również podróży na terytorium innych państw Schengen, jednak nie dłużej niż przez pierwsze 3 miesiące ważności wizy.

Oznacza to w praktyce, że np. cudzoziemiec otrzymujący wizę ważną w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia może podróżować do innych państw Schengen jedynie w okresie między 1 stycznia a 31 marca, niezależnie od terminu w jakim wjedzie po raz pierwszy do Polski na podstawie wymienionej wizy. Po upływie 3 miesięcy od daty wydania wizy D+C, tj. po 1 kwietnia nie będzie mu przysługiwało prawo wjazdu do innych państw Schengen.

Dokumenty ważne tylko do celów tranzytu:
• jednolita wiza lotniskowa Schengen (A) - tylko na lotnisku,
• jednolita wiza tranzytowa Schengen (B),
• ważna polska wiza (A) lub (B), wydana przed 21 grudnia,
• wiza (D) wydana przez inny kraj strefy Schengen,
• ważna wiza (C) wydana przed 21 grudnia 2007 roku przez Państwo Członkowskie, które przystąpiło do UE w 2004 roku,
• zezwolenie na pobyt wydane przez Szwajcarię lub Lichtenstein.

Informacja dotycząca wiz wydawanych przez konsulów polskich po przystąpieniu Polski do Schengen

Wizy polskie, wydawane przed dniem wejścia Polski do strefy Schengen nie staną się automatycznie wizami Schengen i nie będą upoważniały do poruszania się po całym obszarze Schengen, lecz jedynie po terytorium Polski.

Od dnia wejścia Polski do strefy Schengen, tj. od 21 grudnia 2007 roku, konsulaty polskie wydają wizy pobytowe jednolite (Schengen) o symbolu C, które uprawniają do wjazdu i pobytu na terytorium państw Schengen lub kilku pobytów następujących po sobie, trwających przez okres nieprzekraczający 3 miesięcy w okresie 6 miesięcy liczonych od dnia pierwszego wjazdu na terytorium.

Wystawiane przez konsulów polskich od 21 grudnia 2007 roku wizy pobytowe krajowe o symbolu D (wizy długoterminowe, tj. na pobyt dłuższy niż 90 dni, wizy pobytowe krajowe w celu wykonywania pracy, wydane w trybie art. 32 ustawy o cudzoziemcach oraz wizy wydane w trybie art. 33 i 34 tej ustawy) będą upoważniać do wjazdu i pobytu jedynie na terytorium Polski.

Wystawiane od 21 grudnia 2007 roku przez konsulów polskich wizy pobytowe jednolite (Schengen) o symbolu C z ograniczoną ważnością terytorialną, nie będą upoważniały do poruszania się po całym obszarze Schengen, lecz jedynie po terytorium Polski i ewentualnie innych, wskazanych w wizie państw członkowskich.

1. Kiedy Polska rozpocznie wydawanie wiz Schengen dla obywateli państw trzecich i stosowanie nowych wymagań?

Polska rozpocznie wydawanie wiz Schengen dla obywateli państw trzecich 21 grudnia 2007 roku.

Nowe wymagania będą zgodne z regulacjami Wspólnych Instrukcji Konsularnych, które są oparte na Konwencji Wykonawczej Schengen z 14 czerwca 1985 roku.

2. Czy długość pobytu, na jaki zostały wydane, i ważność polskich wiz krótkoterminowych będą zachowane przed i w okresie przejściowym (tj. pomiędzy 21 grudnia 2007 a marcem 2008 roku)?

Polskie (krajowe) wizy krótkoterminowe, wydane przed 21 grudnia 2007 roku, będą ważne, ale tyko na terytorium Polski.

Polskie wizy krótkoterminowe Schengen wydane w okresie przejściowym (tj. pomiędzy 21 grudnia 2007 a marcem 2008 roku oraz po tym okresie) będą pozwalały ich posiadaczom na wjazd i pobyt we wszystkich państwach Grupy Schengen. Nie będzie kontroli paszportowej na wewnętrznych granicach lądowych. Kontrole paszportowe na lotniskach zostaną zachowane do marca 2008 roku.

3. Czy obywatel państwa trzeciego - posiadacz wizy Schengen lub pozwolenia na pobyt (residence permit), wydanych przez państwo członkowskie Schengen, będzie mógł w styczniu 2008 roku przybyć do Polski drogą lotniczą?

Tak, będzie mógł wjechać do Polski i pozostać tutaj przez maksymalny okres ciągłego pobytu 90 dni bądź też wjeżdżać wiele razy, o ile łączna liczba dni pobytu nie przekroczy 90 dni w okresie półrocznym, licząc od dnia pierwszego wjazdu.

4. W jakiej sytuacji znajdzie się obywatel państwa trzeciego, posiadający schengeńską lub polską (krajową) wizę krótkoterminową, podróżujący do lub z, czy też tranzytem przez Polskę: (1) przed 21 grudnia 2007 roku; (2) pomiędzy 21 grudnia 2007 roku a marcem 2008 roku, a także po marcu 2008 roku?

a) Obywatel państwa trzeciego - posiadacz wizy Schengen oraz polskiej (krajowej) wizy krótkoterminowej, może wjechać na terytorium Polski lub podróżować przez Polskę tranzytem we wszystkich wymienionych tu okresach.

b) Obywatel państwa trzeciego - posiadacz krótkoterminowej wizy Schengen, potrzebuje dodatkowo polską (krajową) wizę krótkoterminową, aby móc wjechać do Polski i pozostać na jej terytorium przed 21 grudnia 2007 roku. W przypadku tranzytu przez terytorium Polski nie potrzebuje polskiej wizy tranzytowej. Okres pobytu w czasie przejazdu tranzytem przez Polskę nie może przekraczać 5 dni.

c) Obywatel państwa trzeciego - posiadacz polskiej (krajowej) wizy krótkoterminowej, może wjechać do Polski we wszystkich wymienionych okresach w okresie ważności tej wizy.

5. Jaka będzie sytuacja obywatela państwa trzeciego posiadającego polską wizę długoterminową lub pozwolenie na pobyt (residence permit) - wydane przez władze polskie, podróżującego do lub z Polski: (1) przed 21 grudnia 2007 roku; (2) pomiędzy 21 grudnia 2007 roku a marcem 2008 roku oraz po marcu 2008 roku?

Obywatel państwa trzeciego posiadający polską wizę długoterminową podróżujący do lub z Polski:

a) Może wjechać i pozostać na terytorium Polski we wszystkich wymienionych okresach; kontrola paszportowa na granicach lądowych zostanie utrzymana do 21 grudnia 2007 roku a kontrola paszportowa na lotniskach zostanie utrzymana do marca 2008 roku. Po marcu 2008 roku zniknie kontrola paszportowa na granicach wewnętrznych państw Unii Europejskiej (granice lądowe oraz lotniska).

b) Będzie potrzebował wizę krótkoterminową Schengen dla wjazdu i pobytu na terytoriach państw członkowskich we wszystkich wymienionych okresach. Łączny pobyt nie może przekroczyć 90 dni w okresie pół roku, liczonych od dnia pierwszego wjazdu.

c) Będzie potrzebował wizę krótkoterminową Schengen dla tranzytu przez terytoria państw członkowskich Schengen przed 21 grudnia 2007 roku.

d) Nie będzie potrzebował wizy krótkoterminowej Schengen bądź schengeńskiej wizy tranzytowej po 21 grudnia 2007 roku, aby przejechać tranzytem przez terytoria państw członkowskich Schengen, podróżując drogą lądową z lub do jednego z europejskich portów lotniczych.

Obywatel państwa trzeciego - posiadacz pozwolenia na pobyt, wydanego przez władze polskie, podróżujący do lub z Polski:

a) będzie potrzebował wizę krótkoterminową Schengen dla wjazdu i pobytu na terytoriach państw członkowskich Schengen przed 21 grudnia 2007 roku;

b) będzie potrzebował wizę tranzytową Schengen dla wjazdu do Polski poprzez terytoria państw członkowskich Schengen przed 21 grudnia 2007 roku;
c) nie będzie potrzebował wizy krótkoterminowej Schengen dla wjazdu i pobytu po 21 grudnia 2007 roku na terytoriach państw członkowskich Schengen na maksymalny okres ciągłego pobytu, nieprzekraczający 90 dni w okresie pół roku, liczonych od dnia pierwszego wjazdu lub kilkakrotnych wjazdów i pobytów, o ile łączna liczba dni pobytu nie przekroczy 90 dni.